LAB sindikatua oso kritiko mintzatu da Elizondoko Francisco Joaquin Iriarte zahar etxearen kudeaketa ereduaz, pribatizazioaren haritik prekarietatea nagusi dela salatuz. Jarraian sindikatuko kide eta bidenabar zahar etxeko langileak direnek esan dituztenak:
Duela hilabete
batzuk salatu genuen arras larria izan zela zahar etxearen pribatizazioarekin akitzeko,
hau da, IDEAk -edo bertze edozein enpresa pribatuk- zahar etxea kudeatzeari
uzteko egon zen aukera ukatu izana. Zahar etxearen patronatua osatzen zuten
bederatzi kideetatik zazpik eman zuten botoa eta EH Bilduko udaleko
ordezkaritza izan zen publifikazioaren alde bozkatu zuen bakarra. Horrekin
garbi gelditzen da ez langileek eta ezta erabiltzaileok ere ez dugula inongo
babesik izanen patronatuaren aldetik.
Zahar etxeek ematen
duten zerbitzuak gizartearen oinarrizko behar bat betetzen du. Horren kudeaketa
esku pribatuetan utziz gero, etekin ekonomikoa baino ez da bilatzen; eta hori
guztiz onartezina da. Are gehiago lan baldintzen prekarizazioaren bitartez eta
zerbitzua kaskartuz egiten denean, horren ondorioz erabiltzaileek jasotzen
duten zerbitzua eta badituzten baldintzak nabarmen okerragoak baitira.
Erran bezala,
egoera hau duela hilabete batzuk salatu genuen eta horrek suposatzen ahal zituen
arriskuak mahai gainean paratu genituen. Bada, arrisku horiek dagoeneko
errealitate bihurtzen ari dira.
Gure sektorean,
Nafarroan, azkeneko urte luzeetan lortu den pausu garrantzitsuenetako bat eman
da 2019 honetan: Plaza kontzertatuak dituzten zahar etxeetan, hau da,
Nafarroako Gobernuak plaza horien zati bat ordaintzen duenean, herrialde
mailako antolakuntza eta langileen gutxieneko baldintzak bermatzeko neurri
batzuk zehaztu dira. Bada, gure zahar etxea den Francisco Joaquin Iriarte
kudeatzen duen IDEA enpresa pribatuak, alde bakartasunez eta Udalari inongo
berririk eman gabe, plaza horietara ez aurkeztea erabaki zuen. Plaza kontzertaturik
eduki ezean, ez dago aipaturiko gutxieneko baldintza horiek bete beharrik eta erabiltzaile
batzuentzako karga ekonomikoa handiagoa da. Egoera horren berri izan genuenerako,
beranduegi zen.
Jarrera horren
gibelean dauden arrazoiak bi dira; langileen baldintzak duindu nahi ez izatea
eta legedi orokorretik at funtzionatu nahi izatea, argi utzita langileak eta
erabiltzaileak bortz axola zaizkiela eta, beraiendako, dirua dela garrantzia
duen elementu bakarra. Beharrezkoa ikusi dugu honen berri modu publikoan
ematea, alde batetik babesik gabe gaudela sentitzen dugulako eta bertzetik
garrantzitsua iruditzen zaigulako Baztango herritarrek jakitea zein egoeratan
dauden bertako oinarrizko zerbitzu bat eta bertan lan egiten duten langileak.
Egoera onartezin hau konpontzeko eman beharreko lehendabiziko pausua, baina ez bakarra,
zahar etxearen kudeaketa berriz publikoa izatea da. Interes pribatuak egoten
segitzen duen bitartean zerbitzua eta baldintzak txarrak izanen baitira.