Ezpal-galdarak ezagutzeko asmoarekin Nafarroako
udaletxeetako hainbat ordezkari Frantziako Pirinio Atlantikoetako Bedous eta
Astugue herrietarat bisita egin zuten asteartean. Eskualdeko hautetsien artean Juan
Kruz Iriarte Baztango mendi eta herri-lurretako zinegotzia eta Joseba Otondo Baztango
alkatea, Josu Iratzoki Berako alkatea eta Mikel Lertxundi mendiko zinegotzia,
Amets Inda eta Maria Jesus Berau Sunbilla eta Iturengo alkateak eta Jon Telletxea,
Beintza-Labaingo alkatea zeuden.
Aspe mendiaren inguruetan dauden herri ttipi hauetan bi
proiektu desberdin egin dituzte. Bedousen kasuan mediku-kontsultategia,
mediku-egoiliarren etxea eta oraino inguruan garatzen ari den urbanizaziorako
ezpal-galdara kolektiboa eta berogailu sarea egin dute. Gaur egun 1.500 m2ko
azalerarendako berogailua eta ur-beroa eskaintzen dute. Proiektuarekin tokiko baliabideak
balioztatu eta jarduera berriak
(mantenimendua, erregaiaren produkzioa…) sortu nahi izan dira. Egitasmoa SDPA
partzuergo energetiko publikoak egin du, denera 323.000 euroko inbertsioa
eginez. Orain Bedouseko udalak 20 urtez urtero 13.000 euroko alokairua ordaindu
beharko dio. Alokairu hori bertze beroketa sistemen prezio beretsukoa da.
Bertzalde, Astugueko herrian Mointeguko ospitalea bisitatu
zuten. Ospitale honetan gas propano galdara alokairuko ezpal-galdara batengatik
aldatu dute. Ezpal galdara modulo mugigarria da, parte hartze publikoa duen
Estera enpresak garatu duena. Ospitalak ez du bat ere inbertsiorik egin behar
izan, Esterak aipatu moduloa instalatu eta lehengo berogailu sistemarat
lotzearekin aski izan da. Inbertsiorik egin gabe ospitalak ekonomikoki urtero
banaz bertze %12 aurrezteaz gain, tokiko baliabideak balioztatzeko balio izan
du, izan ere erregaia 40 kilometroko ingurutik ekartzen baitute. Estera enpresan
Frantziako ohianen erakunde publikoak, departamentuko udal-oihandunen elkarteak
eta egur-enpresek parte hartzen dute.
Atzoko bisitak energia ereduaren aldaketak tokiko garapena
eta energia burujabetza bulkatzeko garrantzi handia duela ikusteko balio izan zuen
eta udalez gaindiko antolakunde publikoek duten garrantzia ere bai.
Bisitaldia Gestión Ambiental Navarra enpresa publikoak
antolatu zuen.