Nola heldu gara hona? Saguzarrek dute
errua?
Agian kutsaduraren
katean zer ikusirik izango zuen saguzarrak, baina niretako kutsaduraren mailak
eragin du pandemia modu honetan zabaltzea; Elektronikak, erregaien erretzeak,
mota guztietako zabor pilatzeak, e.a.
Gerran gaude?
Gerran gauden
adierazpenak mentalitate militarra adierazten du. Honaino ailegatu bagara
sistema (kapitalista/neoliberalista) honetan bizi garen ondorioengatik izan da.
Gerran gauden egoerak jende izakiaren ardura eta errua tapatu nahi izatea
ekartzen du.
Zein eragin izaten ari da, pertsonalki?
Nere maila
pertsonalean erraza egin zait egoera honetan bizitzea. Familian bizitzailea
naiz, eta alabaren haurdunaldiaren azken txanpa elkarrekin egin dugu, gure
etxean, bi bilobekin. Apirilaren 28an sortu zen Lur, eta bitartean familiekin
eta bereziki bi bilobekin gozatu dut. Etxe ondoko baratzean ere normaltasunaz
aritu naiz, beraz aldeko elementu hauekin maiatz arte erraz eman dut.
Pandemia honek denoi berdin eragiten digu?
Alde batetik ematen du birus honek gustuko
dituela osasunaz ahul diren pertsonak, eta bertze aldetik jendea pilatzen den
tokietan errazago zabaltzen dela. Zahar edo adinekoen etxeetan 2 egoerak ematen
dira, horregatik hainbertze kutsatu leku horietan. Bertze gauza da hartu
beharreko neurriek zein egoeretan uzten duten pertsona bakoitza; lehen mailan
eta egoera larrienean erizainak, sendagileak, eta osasun eta adinekoen etxeetan
lan egiten duten jende oro. Gero ezinbertzean saltzen egon behar duten lagunak,
nahita ez zerbitzua eman behar dutenak eta ardura administratiboren bat
dutenak. Gero hezitzaileak, haur ttikien gurasoak, langileak, e.a. Eta modu lasaiagoan
erretiratu eta premiazko ardura ez dutenak.
Jardun
esentzialek, gehienek, emakume aurpegia dute. Zer adierazten du horrek?
Jardun esentzialetan gehienak emakumeak
izateak adierazten du bizitzako funtsezko arloetan bereziki emakumea arduratzen
dela. Egungo sisteman erakargarriagoak egiten dira esentzialak ez diren baloreak,
esentzialak bigarren mailara baztertzen dira, eta alderantziz izan beharko
litzateke. Egoera gordinetan soilik aitortzen dira esentzialak diren ardurak.
Baztanen zer egoera uzten ari da pandemia?
Nik uste Baztanen,
bertze lekuetan bezala, hankaz gora jarri dituela bazterrak. Hau pasatzeekin izango
dira kontuak. Nere ustetan egoera horretarako Baztanen badagoela aitzin lan bat
egina, hausnarketa bat egina, eta ezinbertzekoa izango da sakontzea hausnarketa
eta erabakietan.
Baztanen
nola egin aurre pandemiari?
Baztanen ere
pazientziaz eta errespetuz jardun beharko dugu. Ematen diren aginduak
eztabaidagarriak badira ere, ez dago eztabaidarako egoera objektiborik. Niri
kezkatzen nauena da egoera objektiboak ematen direnean nola ekingo diogun
ondorioei eta hartu beharreko erabakiei.
Gizarte hiperkonektatu baten aztarnak
ugaritu dira. Interneten topatuko al dugu elkar?
Jendartea
konektatzeko tresnaz baliatu behar dugu, baino ez daitezela tresna horiek gureez
jabetu. Transmititzeko urrezko baloreak bazterrean uzten ditugu, batez ere
familiako solasaldiak, eta horien ordez prestazio handiko sareak nagusitzen ari
dira, hotzak eta pertsonalitaterik gabekoak.
Egoera honen aurrean, borroka da …
Borroka beti tresna
eraginkorra da. Elkarbizitza erdigunean jartzea, berdintasun ikuspegitik
jardutea, elkar errespetuzko jarrerak izatea, ingurumen eta natura zaintzea,
jende guztien askatasuna eta eskubideak lortzea, transmisioaren erdigunean gure
hizkuntza jartzea, e.a., Honek borroka eta antolakuntza ezinbertzean jartzen
du.
Liburu baten irakurketa gomendatuko al
zeniguke. Zergatik?
Liburu baten
irakurketa baino gehiago bi idazle aipatuko ditut: Iñaki Egaña eta Jose Mari
Esparza. Gure Herriko historia argitzen bai dute. Hala ere nik nahiago dut
baratzeko lanetan aritu.