Sarai Maritorena: "Gerra hau klase arteko gatazkan oinarrituta dago"



Nola heldu gara hona? Saguzarrek dute errua?

Saguzarrak, Wuhaneko biosegurtasun laborategia ... Auskalo! Hala ere honen jatorria jakitea zaila izanen da, informazio ezkutuen  eta gezurren medio.

Gerran gaude?

Gerran segitzen dugu ... Europaren gainbehera etortzen  ari zen jada, honek gauzak bizkortu bertzerik ez ditu egin.

Hala ere, gerra hau ezin dugu birusean oinarritu, gerra klase arteko gatazkan dago, burgesiaren eta langileriaren artean, dutenen eta ez dugunon artean.

Zein eragin izaten ari da, pertsonalki?

Blokeoa  eta gorrotoa erranen nuke. Alde batetik, gure gaineko kontrol hau bortizkeri hutsa iruditzen zait, arras mugatuak gaude. Gainera, azken albisteei erreparatuz, askatasun politikoen inguruan ez dute aipurik ere egin. Eta bertzetik, hau hasiera bertzerik ez da, ikusteko dago nola emango diogun buelta egoera honetan areagotzen ari den zapalkuntzari.

Pandemia honek denoi berdin eragiten digu?

Argi dago ezetz, osasun-krisi honetan proletalgoa baita ondorioak pairatzen dituena. Herrialde ezberdinetan ikusten den moduan, kutsatu gehiago dira errenta baxukoetakoak, altuagoetakoak baino. Eta honetaz gain, osasun-krisia alderdi bat bertzerik ez da, honek utziko dituen ondorio ekonomiko zein politikoen karga ere proletalgoarengan eroriko baita, krisi guztietan gertatzen den bezala: dutenak aberatsago, ez dugunok pobreago.

Jardun esentzialek, gehienek, emakume aurpegia dute. Zer adierazten du horrek?

Lan banaketa sexuala agerian utzi du honek eta are gehiago zaintzan.

Emakume langile anitzek soldatapeko lanean segitu behar izan dute, bertze batzuk aldiz bitartekoen faltan euren lana utzi behar izan dute familiaren zaintzan jarduteko.  Egoera honek hainbat familia hilabete bukaerara iristeko gaitasun gabe utzi ditu, bertze hainbat berriz beraien erasotzaileekin bizi dira. Ez dira atzean gelditzen ere kontraturik gabeko etxeko langileak.

Baztanen zer egoera uzten ari da pandemia?

Argi ikusi da sistema honen funtzionamendua, lan baldintzen egoera (esfortzu eta arrisku gehieneko lantokietan lan ordu gehiago sartu beharra), enpresa txikien beherakada, autonomoak ahulduak, langile anitz ERTE egoeran.

Guzti honetaz gain, bertze lorpen handi bat izan du burgesiak: langileok elkar salatzea. Poliziarekin nahikorik ez bagenu, orain bizilagunak ere ditugu. Ez dago ezer etsigarriagorik gure artean salatzen garela ikustea baino, elkartu eta guzti honen erruduna den burgesiaren aurka lan egin beharrean.

Baztanen nola egin aurre pandemiari?

Baztanen bakarrik ezinen diogu aurre egin pandemiari. Alde batetik, osasun arazoari dagokionez, gure buruak zaintzea tokatzen da, birusarengandik babesteko behar diren neurriak hartuz. Baina bertzaldetik, burgesiak martxan jarri duen ofentsibatik babestu behar gara.

Horretarako, langile antokaluntza da beharrezkoa. Langile antolakuntza, soldata-jaitsierei aurre egiteko, kaleratzeei aurre egiteko, erasotua den emakumeari babes gune bat eskaintzeko, etxea ordaintzeko aukerarik gabe geratzen denari alternatiba bat eskaintzeko, ikasleei, irudikatzen diguten bizi ilun, egoista, indibidualista, konpetitibo horren aitzinean bertze aukera bat badagoela ikustarazteko … Burgesia mundu mailan antolatzen dela ikusirik, Baztanen hasi arren bista haratago eramatea ere komeni zaigu, bertzela ezinezkoa izanen baita lorpen txikietatik haratago hau dena iraultzea.

Gizarte hiperkonektatu baten aztarnak ugaritu dira. Interneten topatuko dugu elkar?

Nire kasuan ahal bada behinik behin ez. Egia da, gauza batzuetan teknologiak erraztasunak ekartzen dituela, baina hala ere ez ditu honen alde txarrei irabazten,  dependentzia, kontrola … Gainera, niri ez zait batere erosoa egiten pantaila baten bitartez konektatuak egotea, hori argi utzi dit pandemiak.

Bertzetik, egun bizi garen garaiotan gehiena teknologiaren eskuetan uztera behartuak gara. Adibide ttiki bat ematearren,  nire kasuan ikaslea izanik (egoera honen aitzinetik) lan teoriko guztiak ordenadorez egiten ditugu, baita zenbait praktika ere. Laburki erranda, gaur egungo hezkuntza-sistemak iraultza teknologikora bultzatzen gaitu, geroko lan erreprodukziorako.

Egoera honen aurrean, borroka da …

Ongi planteatu beharreko zeozer. Ikusirik zer datorkigun gainera, arras garrantzitsua izanen da borroka koordenada egokietan planteatzea. Hamarkadak, mendeak … daramatzagu galtzen. Bada ordu pauso egokiak eta norabide egokian ematen hasteko, nahiz eta formula magikorik ez dagoen eta denek eginen dugun huts. Baina benetako konpromiso eta zintzotasunez planteatu beharko genituzke borrokak; erran bezala etsaia mundu mailan antolatuta dago, erraldoia da, eta ezin dugu denbora gehiago galdu estrategia okerrak planteatuz.

Liburu baten irakurketa gomendatuko al zeniguke. Zergatik?

Egia errateko ez naiz arras liburuzalea, testu motzagoekin hobekiago moldatzen naiz. Arteka hilabetekaria gomendatuko nuke, non hilero hainbat ikuspuntu, editorial, erreportaje … idazten dituzten gai bati eutsiz (soldata, genero zapalkuntza, kartzela …).