Nola heldu gara hona?
Saguzarrek dute errua?
Bizi
dugun arazoaren erroa edo jatorria ez dago ez birusetan, ez saguzarretan.
Birusak eta izurriteak bizitzaren parte izan dira, dira gaur egun eta
etorkizunean ere izanen dira. Birusa agertu ondoren sortutako egoera, berriz,
sistemak dituen gabezien ondorioa da. Berriz ere agerian gelditu da dugun
sistema bizitzarekin bateraezina dela. Izurriteak aunitzetan natura eta
gizakiaren intersekzioan gertatzen dira, azken honek bortizkeriaz eta lurraren
gaineko jarrera menperatzaileaz jokatzen duelako. Natura etsaitzat duen eta
bizitza ematen diona etengabe erasotzen duen animali bakarra gizakia da.
Jarrera honen ondorio zuzena da gaur egun munduan bizi dugun egoera.
Gerran gaude?
Gerran
gaude kapitalismo heteropatriarkalak gerra behar duelakoz bere burua
elikatzeko. Baina izurriteak bezelaxe, ez dugu gerra hau denak modu berean
bizi. Mundu mailan forma desberdinak hartzen dituen gerra da. Izaten ahal da
gatazka armatu bortitza, emakumeen erahilketa eta bortxaketa sistematikoak,
prekarietatea, frackinga, ... Sistemak bere burua ahul ikusten duen aldiro
gerraren danborrak jotzen ditu. Gerra honen balizko etsaiaren izena desberdina
bada ere (musulmanak, txinatarrak, feministak, komunistak, drogak, koronabirusa,
...), helburua berdina da. Hau da,
herritarrak aztoratu eta beldurtzea agenda neoliberala aitzinerat ateratzen den
bitartean.
Zein eragin izaten ari da,
pertsonalki?
Alde
batetik, osasunez ongi nago eta nere hurbileko guztiak ere bai. Etxea,
soldatapeko lana eta zaintza sare osasuntsua dut, beraz ez nago gaizki. Bertze
aldetik, osasun langile eta militante bezala frustrazio eta haserre handiarekin
bizi dut egoera. Saihesten ahal ziren sufrimendu eta heriotz gehiegi izan dira.
Gertaera hauen aitzinean dagoen hipokresiak sortzen dituen emozioak kudeatzea
zaila egiten ari zait. Ezintasun handia sortzen dit ustelkerian, bezerokerian
eta paktu patriarkaletan sinesten duten agintarien erabakien menpe egoteak.
Pandemia honek denoi berdin
eragiten digu?
Ez.
Pandemia honek sekulan baino nabarmenago utzi du ez gaudela denak egoera
berdinean. Pandemiari aitzin egiteko inposatu zaizkigun neurriak ere egoera
pribilegiatu batetan dauden hiritarrentzat pentsatuak daude. Ondorioetan ere
ageriago geldituko dira gure arteko desberdinatasun horiek.
Jardun esentzialek, gehienek,
emakume aurpegia dute. Zer adierazten du horrek?
Mugimendu
feministak aspaldi egiten ari den irakurketa berresten du. Hau da, sistema hau
emakumearen zapalkuntza eta esklabutzan oinarritzen dela, eta aldi berean
zapalkuntza honek bertze zapalkuntzak sostengatzen dituela. Ekonomia erreala
eta bizitza sostengatzen duena, lan feminizatuan oinarritzen da, patriarkatuak
kontrakoa sinestarazi nahi digun arren. Beraz, sistema eraldatzeko burujabetza
feminista ezinbertzekoa da.
Baztanen zer egoera uzten ari
da pandemia?
Baztanen
pandemiak utziko dituen ondorio guztiak ikusteko daude oraindik, baina orain
arte gertatutakoarekin aurreikusten ahal dugu ez direla guti izanen. Baztan ez
da salbuespena izanen. Zahar Etxean gertatzen ari dena adibide izugarria da.
Jende aunitz lanik eta diru sarrerarik gabe gelditzen ari da eta turismoarekiko
dugun dependentziak ere eragina sakona izanen du.
Baztanen nola egin aurre
pandemiari?
Baztanen,
toki guztietan bezala, antolatu eta borrokatu behar dugu egoera honi aitzin
egiteko. Kaleak hartu behar ditugu eta aukera hau baliatu behar dugu sistema
errotik aldatzeko. Elkartasun eta borrokarako sare egonkorrak sortu behar
ditugu bizitza erdigunean izanen duen sistema eraikitzeko.
Gizarte hiperkonektatu baten
aztarnak ugaritu dira. Interneten topatuko al dugu elkar?
Ez
dut uste internetak elkar topatzeko balio duenik. Interneta borrokarako eta
komunikatzeko tresna baliagarria izaten ahal bada ere, kontu handiarekin
erabili beharrekoa dela uste dut. Ezin dugu atzendu sistemak bere intereserako
sortutako tresna dela eta herritarrak kontrolpean mantentzeko arras
eraginkorra. Hortaz, abantaila baino arrisku gehiago ikusten dizkiot eta kontu
handiarekin erabili behar dugu. Honen inguruko hausnarketa sakon bat egiteko
momentua ezin hobea dela uste dut.
Egoera honen aurrean, borroka
da …
Aukera
bakarra. Borroka bizitzaren parte da, bizirauteko borrokatu behar dugu.
Honengatik, helburua bezain garrantzitsua da bidea. Borrokatzeko modu
jasangarriak garatu behar ditugu, borroka gure bizitzan ahal den modu
osasuntsuan egokitzeko. Herri mugimenduak ezin du sistemaren eskema berdinetan
funtzionatu. Ezin dugu zapalkuntzarik gabeko sistema feminista lortu gure
arteko harremanak jerarkiko eta patriarkalak diren bitartean. Borrokatzeko
moduak eta bideak berrasmatu behar ditugu.
Liburu baten irakurketa
gomendatuko al zeniguke. Zergatik?
Azkenengo
galderaren erantzunaren harira Joxemi Zumalabe fundazioak argitaratutako Dabilen harriari goroldiorik ez. Militantziaz eta horizontaltasunaz
hausnartzen gomendatuko nuke. Euskal Herrian herri mugimenduen inguruko
hausnarketa eta borroka moldeen inguruan egindako lan interesgarria da, tokikoa
eta garaikoa. Prozesuak emaitzetan eragina handia duenez, nahi duguna ez ezik,
nola egingo dugun ere pentsatu behar dugu. Liburu honek bide horretan argibide
garrantzitsuak ematen dituela uste dut.