Nola heldu gara hona?
Saguzarrek dute errua?
Behar
bada saguzarrak birusa garraiatzeko tresna gisa erabiliak izan dira, baina
koronabirusa ez da nire ustez, saguzarrek eragindako gaixotasuna. COVID19 nahita
eragindako birus bat denaren susmoa dut, helburu argi bat daukana: gizartea
kontrolatzea. Hau proba bat izan da eta beldur naiz, munduko populazioa
kontrolatzea zein erraza den ikusita, aurrerantzean ez ote dituzten maizago
konfinamenduak aginduko.
Gerran gaude?
Bai,
baina aspaldi. Kapitalismoa da nagusi gerra honetan eta denok dakigu
kapitalismoa asegabea dela. Gehiago eta gehiago nahi du, mugarik gabe. “Katamalo”
taldearen abesti bat datorkit burura: “Baina zer da irabaztea eta zer galera?”.
Nik uste honek guztiak hausnarketa eragin beharko ligukeela, hausnarketa
norberaren bizimoduaren ereduaren aitzinean. Natura ikustea bertzerik ez dago. 50 egun konfinatuta
egon garen honetan, basoak biziberritu dira, airea garbitu, kutsadura gutxitu, …
ezer egin gabe. Benetan gure burua hain
beharrezkoa dela pentsatzen dugu?
Zein eragin izaten ari da,
pertsonalki?
Bizitzan
gelditzea ona da, gauzak perspektibaz ikusteko. Tarrapataka bizi garen gizarte
honetan geratzeko aukera eman dit koronabirusak eragindako konfinamenduak. Familiaz
gozatzeko, seme-alabekin eta senarrarekin egoteko … alde txarra ere badu honek
guztiak, gainontzeko senitartekoekin eta lagunekin ezin egoteak tristura eta
sentsazio bereziak eragin dizkit.
Pandemia honek denoi berdin
eragiten digu?
Birusak
ez du dirudunen eta txiroen artean ezberdintasunik egiten, baina birusa
erasotzeko baliabideak ez daude guztiontzat era berean eskuragarri. Osasun
baliabide publikoak murriztearen aldeko politikak egin dira azken urteotan eta
orain ondorioak agerian geratu dira. Gutxieneko langile kopuruarekin lan egitea
normala dela sinestarazi nahi izan digute, langile gutxi, baldintza kaxkarrak,
… krisia heldu da eta sisteman gainezka egin du. Honek hausnarketa egitera
bultzatu beharko liguke eta hauxe izan liteke ere baliabideen gestio publiko
eta pribatuaren arteko eztabaida mahai gainena jartzeko tenorea.
Jardun esentzialek, gehienek,
emakume aurpegia dute. Zer adierazten du horrek?
Zerbitzuak,
eta batez ere zaintzari dagozkion zerbitzuak emakumeen ardurapean uzten direla.
Makurrena baina, lanbide hauek aunitzetan bigarren mailakoak bailiran ikusten
direla. Emakume eta etorkina da aunitzetan zaintza lanetan aritzen den
emakumearen profila: lana behar duen emakumea, paperik gabekoa, … hartara, beharrak
eraginda, edozein baldintzatan lan egiteko prest dagoena. Bermerik gabe egiten
dute lan eta krisia lehertuta, beraiek izan dira bortizki sufritu dutenak.
Lanik gabe, diru sarrerarik gabe, bermerik gabe, laguntzak eskatzeko
eskubiderik gabe, …
Baztanen zer egoera uzten ari
da pandemia?
Osasun
krisiak krisi ekonomikoa ekarriko du. Hasteko, gure nekazari eta abeltzainek
hasieratik jasan dute krisi honen eragina, euren produktuak ezin salduz.
Saltokiak, zerbitzuak, ostatuak, jatetxeak, dena itxita eta orain pixkanaka
zabaldu ahalko dituzte euren ateak baina auskalo zein baldintzatan eta oraindik
ez dago argi horiek betetzeak bideragarritasuna ahalbidetuko dien.
Baztanen nola egin aurre
pandemiari?
Krisi
hau puntuala izan da, baina inflexio puntua ere izan beharko luke: ekonomia
birtokiratzeko eta kontsumo arduratsua bultzatzeko. Burujabetasuna da tokian
tokiko garapena sustatzeko gakoa.
Gizarte hiperkonektatu baten
aztarnak ugaritu dira. Interneten topatuko al dugu elkar?
Internetek “des-konektatuta” mantentzen
gaituela uste dut. Ez naiz sareko lagunen maitalea, nahiago ditut lagun
fisikoak eta haiekin ostatuan elkartzea. Errealitatean bizitzea gustatzen zait,
birtualitatea ez dut gustuko.
Egoera honen aurrean, borroka
da …
Burujabetasuna.
Liburu baten irakurketa
gomendatuko al zeniguke. Zergatik?
Ipuin
bat gomendatuko dizuet haurrekin irakurtzeko eta helduek hausnartzeko. Dani
Martirenak idatzitako eta Ana Ibañezen marrazkiak dituen Hankaz gora du amak
mundua. 2008ko krisialdian, hipotekak ezin ordaindu zeudenei dedikatutako
istorioa. Bertan haur baten kezka agertzen da, ama triste dagoelako. Ama
erizaina da eta langabezian dago. Munduak pupua duela erraten dio semeari.
Semeak tirita bat nahiko luke mundua sendatzeko eta amak poza berreskuratzeko.
Liburu zoragarria munduari buelta emateko beharraz ohartaraziz. Irauli dezagun
mundua, jarri diezaiogun tirita. Gure esku dago!