Nola heldu gara hona? Saguzarrek dute errua?
Animali basen bidez
kutsatu bagara ere, ez, errua ez dute saguzarrek. Errua argi da gurea dela:
ostikoka ibili dugu natura eta bueltan etorri zaizkigu guri kolpeak pandemia
moduan.
Gerran gaude?
Bai, baina ez dugu
argi ikusten non dauden batailak, galtzaileak izateko arrisku haundiarekin. Badira
irabazten ditugun eta irabaziko ditugun batailak, baina martxa hontan gerra
eternoa izanen da eta espabilatzen ez bagara gehiago izanen dira galduko ditugun
borrokaldiak.
Zein eragin izaten ari da, pertsonalki?
Kontraesanez
betetako egunak bizi ditut: bakardadearen sentimendua kolektibo baten parte
izatearekin gurutzatzen da, zaindua izatea zaintzailea izatearekin, haserrea
momentu alaiekin, beldurra ausardiarekin. Orokorrean etorkizun kaotikoa
esperantzarekin gurutzatzen zait, zoritxarrez gehiagotan alde iluna irabazle.
Pandemia honek denoi berdin eragiten digu?
Baito!!
Berdintasunaren leloa martxan da: denak berdinak gara baina batzuk berdinagoak.
Ez gaude egoera berean denak. Aislatzeko aukera dugunok badugu zer jan, nola
berotu, zerekin entretenitu. Urteak aislatuak eramaki dituztenek arrisku
guttiago izanen lukete gizartean. Eta non isolatu, non entretenitu eta non
zaindu ez duten aunitz daude. Ez dut deus berririk erraten baliabideek
desberdintzen gaituztela aipatzen badut.
Jardun esentzialek, gehienek, emakume aurpegia
dute. Zer adierazten du horrek?
Jende aunitz
berandu ohartu dela inportanteena zer den. Esentzialetako edo inportantetako ez
genituelakoz, dute emakume aurpegia eta prekarioak dira. Gainerako ez-prekario
guziek gidatzen dute gizarte hau, sistema hau, eta horra norat ailegatu garen.
Afera da hau pasatu ondotik nola geldituko den inportantziaren rankina:
esentzialak heroiak izaten segituko dute edo berriz ere baldintza arrakala
biziko dute? Hor badugu non eragin.
Baztanen zer egoera uzten ari da pandemia?
Bi arlo ikusten
ditut kolpatuenak: zaharretxea eta lantegi ttikiak (autonomoak). Batetik
zaharretxearen kudeaketaren eskasia argi ikusi da, enpresarendako egoiliarrak
baino etekinak direla inportanteenak. Eta bertzetik soldata lan eginez bakarrik
ateratzen duten autonomo eta komertzio ttikiek egun guzi hauetan sosik ikusi ez
duten horiek nola eginen duten berriz martxan paratzeko. Kolpe haundia izanen
da autonomo tasa hain haundia duen bailaran.
Baztanen nola egin aurre pandemiari?
Hau akitu bezain
fite ospatzen hasi beharrean martxan genituen pentsamendu guzi horiek:
elkarlana, hurbileko kontsumoa, zerbitzuen publifikatzea, zaintza
komunitarioak, ekologia, denboraren kudeaketa, herrialdearen independentzia....
gauza aunitz pasatu zaizkigu burutik, begien aitzinetik eta belarrietatik egun
guzi hauetan eta ezin ditugu desagertzen utzi.
Gizarte hiperkonektatu baten aztarnak ugaritu dira.
Interneten topatuko al dugu elkar?
Zorionez
lagungarria izan da tresnak eskura izatea. Batetik munduarekin eta lagunekin
kontaktuan segitzeko aukera eman digu -bakoitzak erabaki du nola erabili- eta
bertzetik elkartzeko eta aritzeko gogoa piztu digu, gaurgero jendea bi
dimentasioetan ikusten aspertuak baikara.
Agian horri buruz
ere hausnartu beharko genuke: teknologia berriak modu orekatu batean nola ibili
pentsatzeko, eta ez sortu dugun fobia elikatzeko.
Egoera honen aurrean, borroka da …
... bide
eraginkorrena. Etxean nahiko denbora gelditu gara gaurgero. Karrikak okupatu
behar ditugu eta sistema berri bat sortu gurean: hemen kontsumitu, elkarlanean
aritu, jendarte berri bat sortu. Gure buruaren jabe izan, modu jasangarrian
zentzu guzietan.
Liburu baten irakurketa gomendatuko al zeniguke.
Zergatik?
Zuen baimenarekin
bi: saiakera bat eta nobela bat.
George
Orwellen abereen Etxaldea nobela. Totalitarismoaren
satira bat da eta agian umorez errexago ikusiko dugu sistemaren eta boterearen
antolakuntza eta helburua. Hala kontra egiteko ere burujabetzarako pistak
emanen dizkigu.
Saiakeran, berriz, Ecofeminismo, Vandana Shiva eta Maria
Miesek elkarrekin idatzia eta pandemia honen harira agertu diren hutsuneak
betetzeko balio duena.