Ernesto Prat
Urzainkik Hiru ilargi laurden eleberria aurkeztu zuen ortziral
gauean gaineraino bete zen Elizondoko gaztetxean. Egurrezko estufaren bero
zaharraren arrimuan Ernestok eleberriaren jatorrian egon diren hainbat gairen
inguruko gogoeta antzestua egin zuen. Hala, estatuaren jazarpenak eta
ihesaldiak ekarritako sasialdiaren bakartasunari eta itolarriari buruz isilik
mintzatu zen, joan-etorriak eta egun unagarriak antzestokiko taula soilean
biluztuz. Primo Levi aipatuz bizitzako ez ohiko eta muturreko egoerak idazketan
hasteko pizgarriak direla oroitarazi zuen. Modu berean, bertze euskal iheslari
politikoen bizipenen harira, ihesaldiak eta sasiko bizimoduak orain bezala,
lehen ere, herritar aunitz hitzen uberarat eraman dituela aitortu zuen. Hiru ilargi laurdenen istorio nagusiaren enborrean
dauden arkeologiari, Txiapasi, eta zapatistei buruzko irudiak eman bidenabar
Silvio Rodriguezen unicornio azulek utopiaren eta ezinezkoaren
arteko dialektikaz eta poetikaz kutsatu zuen gaztetxea. Adarbakar baten moduan
ilargiari begira, jazartzailearendako aldekoak diren egunei gauaren mozorropean
izkin eginez, ilargiarekin solasean kateakatutako deserriko egun hotzak eta
astrolagunean hezurmamitutako adiskide eta senideekin izandako elkarrizketa
mutu etengabeak, amaigabeak. Gogoeten, hausnarketen, egoeren, bizipenen
kontaketa izan zen Hiru ilargi laurdenen aurkezpena; eleberria
eginarazi duten ez ohiko baina aldi berean hain arrunt eta jendetar diren
sentipenen emanaldi xamur eta hunkigarria.
HIRU ILARGI LAURDEN
Hiru ilargi Laurden
Ernesto Prat Urzainki elizondartutako berriozartarraren lehen eleberria da. Neurri
batean, azkeneko urteetan Espainiako estatuak euskal militante iraultzaileen
aurka abiaturiko salbuespen eta jazarpen egoera orokorraren emaitza da. Hasteko
ihesean eta sasipean bizi izandako bakartasunaren erantzuna delako eta,
bertzetik, herriarekin eta bera denarekin loturik jarraitzeko modua ere izan
delako. Ez ohikotasun horretan, bere kezka eta interes kultural eta literarioei
jarraiki, eta ihesaldiaren haustura traumatikoa gainditzeko borondatearekin,
herrian utzitako arkeologia eta aintzinako historiari buruzko haria berhartzen
du. Hala, eleberrian, aipatu gaiak Txiapaseko lurretan, garai eta denbora
desberdinetan gurutzatzen dira. Horretarako errealitatea bera inspirazio gisa
harturik nobela beltzetik edaten duen trama haritzen du, hori bai, umoreri ere
tartea eskainiz. Istorio nagusiaren enborrean txertaturik bertze hainbat
istorio txertatzen ditu, esperimentaziotik aunitz duen eleberria eginez.
Eleberria
Metazirirekin argitaratu du eta, horrela, jatorrizko testuaren zuzenketan,
maketazioan, koordinazioan jende aunitzek auzolan eder batean parte hartu du. Muga
guztien gainetik kultura herritarra eta sorkuntza konprometitua autogestioaren
eta auzolanaren bidez aitzinerat ateraz.